Uwagi szkoleniowe po igrzyskach olimpijskich w Tokio (2021) oraz mistrzostwach świata w Eugene (2022)

Wprowadzenie

Dzień trzeciego sierpnia 2021 roku stał się kamieniem milowym w historii biegu na 400 m przez płotki mężczyzn i jednym z największych wydarzeń w historii lekkoatletyki. Na stadionie w Tokio, w finale olimpijskim rozegranym o wczesnym (jak na lekkoatletów) wtorkowym poranku o 9:00, przewartościowano wszystkie spekulacje i naukowe analizy.

Tabela 1

Wyniki biegu finałowego na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio (3 sierpnia 2021 r.).

Miejsce	Tor	Imię	Nazwisko	Kraj	Czas reakcji	Wynik	Uwagi
1	6	Karsten	Warholm	NOR	0,145	45,94	Rekord świata
2	5	Rai	Benjamin	USA	0,168	46,17	Rekord Ameryki Pół.
3	7	Alison	dos Santos	BRA	0,156	46,72	Rekord Ameryki Płd.
4	4	Kyron	McMaster	BVI	0,157	47,08	Rekord kraju
5	8	Abderrahman	Samba	QAT	0,186	47,12	Najlepszy wynik sezonu
6	3	Yasmani	Copello	TUR	0,166	47,81	Wyrównany rekord kraju
7	9	Rasmus	Mägi	EST	0,167	48,11	Rekord kraju

Po biegu zmieniły się: rekord świata (poprawa aż o 0,76 s), rekord Ameryki Północnej i Południowej, kolejne trzy rekordy kraju, a siódmy na mecie Estończyk Rosmus Magi – bijąc rekord kraju – uzyskał lepszy wynik niż rezultat „epokowego” wydarzenia z igrzysk olimpijskich w Meksyku z 1968 roku (rekord świata 48,12 s Hemery’ego). Ponadto, w biegu finałowym uczestniczyli biegacze z egzotycznych (z punktu widzenia lekkiej atletyki) nacji.

Potwierdzenie znaczących zmian w strategii biegu na 400 m przez płotki były wyniki z kolejnej światowej imprezy – mistrzostw Świata w Eugene (finał biegu na 400 m ppł mężczyzn – 19 lipca 2022).

Tabela 2

Wyniki biegu finałowego na mistrzostwach świata w Eugene (19 lipca 2022)

Miejsce	Tor	Imię	Nazwisko	Kraj	RT	Wynik	Uwagi
1	6	Alison	dos Santos	BRA	0,141	46,29	Najlepszy wynik sezonu
2	3	Rai	Benjamin	USA	0,157	46,89	Najlepszy wynik sezonu
3	8	Trevor	Bassitt	USA	0,147	47,39	Rekord życiowy
4	5	Wilfried	Happio	FRA	0,134	47,41	Rekord życiowy
5	1	Khallifan	Rosser	USA	0,176	47,88	Drugi wynik w karierze

Indywidualna analiza przebiegu kariery sportowej finalistów Igrzysk w 2021 roku w biegu na 400 m przez płotki

Tabela 3

Sprawność motoryczna najlepszych płotkarzy okresu 2018–2021

Płotkarz	400 m ppł	100 m	200 m	400 m	400i	110 m ppł	Inne
Warholm	45,94	10,52	21,09	44,87	45,05i	14,30	7764 pkt. 10-bój, 7,66 m- w dal
Benjamin	46,17	10,03	19,99	44,31	45,39i	–	–
Dos Santos	46,72	–	21,96	44,54	–	–	–
Samba	46,98	–	21,17	44,60	–	–	–
McMaster	47,08	–	20,72	(48,10)	45,92i	–	–
Bassitt	47,39	10,54	20,52	45,36	45,05i	13,59	60Hi – 7,67 s
Happio	47,41	–	–	47,41!	47,50i	–	60Hi – 7,79 s
Rosser	47,65	10,83	21,30	45,74	46,63i	–	800 m – 1:51,95

Charakterystyka motoryczna

Każdy z płotkarzy prezentuje inny typ sprawności lekkoatletycznej. Warholm to dziesięcioboista z wyjątkowym talentem do biegu na 400 m (bez i z płotkami). Benjamin to sprinter światowego poziomu, a Dos Santos i Samba osiągają wysokiej klasy wyniki na 400 m. McMaster całkowicie ignoruje starty w innych konkurencjach biegowych spoza 400 m przez płotki, a płotkarze nowej fali (Bassitt i Happio) nawiązują do klasyki z lat 60-tych XX wieku, preferujących bieganie na krótkim (w tym przypadku 60 m ppł.) dystansie plotkarskim. Dobre wyniki na 60 m przez płotki to jedyne wspólne zainteresowania obydwu płotkarzy – na 400 m bez płotku jeden osiągał wybitne rezultaty w hali, a drugi prezentował poziom polskiego juniora. Ostatni z przedstawionych płotkarzy to typ wytrzymałościowy, w pełni akceptujący dystans 800 m.

Powyższa charakterystyka dowodzi różnorodności talentu i przygotowania motorycznego najlepszych płotkarzy lat 20. XXI wieku.

Charakterystyka zawodników

Warholm urodził się w małym miasteczku w Ulsteinvik, nad jednym z fiordów Morza Norweskiego. Benjamin to rodowity Nowojorczyk, jednakże w wieku kadeta (17 lat) reprezentował Antiguę i Barbudę (nie zakwalifikował się do finału). Czwarty na mecie  w Tokio Kyron McMaster reprezentuje Brytyjskie Wyspy Dziewicze, a kolejny – Abderrahman Samba –urodził się w Arabii Saudyjskiej, jako młody zawodnik reprezentował Mauretanię, a dalszą karierę kontynuuje w Katarze.

Tabela 4

Budowa ciała i przebieg kariery finalistów igrzysk olimpijskich w Tokio

	400 H	17 lat	19 lat	wzrost	Waga podczas IO w Tokio	Ur.	Wiek w czasie IO w Tokio
Warholm K.	45,94	52,18 (18)	51,09	187	78	1996	25
Benjamin R.	46,17	51,86	49,82	191	77	1997	24
Dos Santos A.	46,72	53,82	48,28	190	75	2000	21
Samba A.	46,98	–	48,31 (22!)	187	75	1995	23
McMaster K.	47,08	53,26 (52,85)	49,58	187	79	1997	24
Bassitt T.	47,39	–	55,47!			1998	24
Happio W.	47,41	51,89 (18)	49,93	187	80	1998	24
Rosser K.	47,65	50,75 (18)	50,62	191	75	1995	27

Budowa ciała

Jednym z niewielu wspólnych parametrów mistrzostwa sportowego w biegu na 400 m ppł. jest budowa ciała. Współcześni płotkarze mają 187–191 cm i 75–80 kg. To ważne informacje, przydatne w procesie selekcji.

Przebieg kariery sportowej

Karsten Warholm (Norwegia) to mistrz świata kadetów w ośmioboju (2013). W 2015 roku na mistrzostwach świata juniorów organizowanych w Szwecji (Eskilstuna). Warholm zdobył dwa srebrne medale na 400 m (46,50 s) i w dziesięcioboju (7764 pkt). Pierwsze próby Norwega na 400 m przez płotki nastąpiły w 18. roku życia (52,50 s), a w wieku 20 lat zajął szóste miejsce na mistrzostwach Europy w Amsterdamie (49,82 s). Na igrzyskach w Rio de Janeiro nie wszedł do finału (48,81 s), jednakże już w następnym roku został po raz pierwszy mistrzem świata (48,35 s) i (dodatkowo) młodzieżowym mistrzem Europy w Bydgoszczy (48,37 s). W sezonach 2019–2020–2021 był hegemonem tego dystansu.

Rai Benjamin początki kariery sportowej wiązał z reprezentacją Antigui i Barbudy, dla której w 2015 roku (18 lat) zdobył srebrny medal na 400 m na tradycyjnych igrzyskach CARiFTA Games (46,19 s). Wcześniej, w wieku 16 lat, odpadł w półfinale mistrzostw świata kadetów w Doniecku w biegu na 400 m przez płotki (52,36 s, 84 cm). Po powrocie do Stanów Zjednoczonych Benjamin rozpoczął karierę sportową właśnie w tej konkurencji, poprawiając znacząco kolejne rekordy sezonów: 2017 – 48,33 (+1,49 s), 2018 – 47,02 (+1,31 s), 2019 – 46,98 s i w 2021  – 46,17 s.

Aliston Brendom Alves dos Santos (Brazylia) w 10. tygodniu życia przeżył ciężkie poparzenie głowy, czego ślad został do dziś. W 2017 roku w Nairobi, biegnąc przez niskie płotki, na mistrzostwach świata kadetów uzyskał 53,98 s i zajął piąte miejsce. W wieku 18 lat zdobył brązowy medal na mistrzostwach świata juniorów w Tampere (49,78 s). Jeszcze w kategorii juniora stał się czołowym zawodnikiem świata, zwyciężając na mistrzostwach Ameryki Południowej na igrzyskach Panamerykańskich i Uniwersjadzie w Neapolu. Pandemia przerwała jego rozwój, ale w 2021 roku w Tokio zdobył brązowy medal, z czwartym wynikiem w historii światowej lekkoatletyki.

Urodzony w stolicy British Virgin Islands (Road Town, Tortila) Kyron McMaster pierwsze międzynarodowe starty rozpoczął na mistrzostwach Ameryki Centralnej i Karaibów U18 w wieku 15 lat. (siódme miejsce w skoku wzwyż i 12 miejsce na 400 m). W wieku 16 lat uzyskał zaledwie 62. czas na 200 m w czasie mistrzostw świata kadetów w Doniecku (22,55 s). W wieku 17 lat rozpoczął specjalizację na 400 m przez płotki – od razu od  sukcesów (m.in. brązowy medal na mistrzostwach świata juniorów w Bydgoszczy w 2016) W tym czasie trafiały się także dyskwalifikacje za nieregulaminowe przekroczenie toru (Youth Olympic Games w 2014 i mistrzostwa świata w 2017). Między 19. a 20. rokiem życia poprawił się z 49,56 s na 47,80 s.

Abderrahman Samba (Arabia Saudyjska – Mauretania – Katar) międzynarodową karierę rozpoczął późno, po 20-tym roku życia. W wieku 21 lat był średniej klasy sprinterem (200 m – 21,17 s, 400 m – 46,04 s), by w następnym roku uzyskać 44,62 s na 400 m przez płotki). Po następnych 12 miesiącach Samba uzyskał, jako drugi (po rekordzie świata Karina Younga) w historii wynik poniżej 47 s (46,98 s).

Trevor Bassitt (USA), nawet jak na współczesne czasy niezwykle oryginalny typ płotkarza światowego formatu. Zanim zdobył medal na mistrzostwach świata w Eugene został wicemistrzem świata w hali (Belgrad) z wynikiem 45,05 s. Tym samym nawiązał do osiągnięć Kerrona Clementa (44,47i; halowy rekord świata)  – mistrza i wicemistrza olimpijskiego na 400 m ppł. Przy tej okazji warto zwrócić uwagę na powiązane osiągnięcia halowe Marka Plawgo (mistrz Europy na 400 m w hali). Trevor Bassitt rozpoczął specjalizację po okiem czterokrotnego olimpijczyka w… rzucie młotem Jud Logana (48,80 w 2021 r.).  Logan zmarł w 2022 roku i bezpośrednio przed mistrzostwami w Eugene  szkoleniowcem Bassitta został trener Ashland Ernie Clark. Karierę sportową na 400 m przez plotki Bassitt rozpoczął od 55,47 s (w wieku 19 lat!), a od 21. roku życia, przez trzy lata poprawiał się o ponad 1 s (!).

Wilfried Happio (Francja) – jeden z niewielu płotkarzy na świecie, który ma rekord życiowy na 400 m słabszy niż na dystansie 400 m z płotkami (48,38 i 49,50i). Francuz nieźle biegał na 60 m przez płotki w hali (7,79i). Jego rozwój w latach 2017–2021 był raczej „spokojny” (49,93–49,27 s), ale postęp w ostatnim roku (49,27–47,41 s) na pewno jest niestandardowy.

Khalifah Rosser (USA) to typ wszechstronnego zawodnika   – 10,83 s na 100 m oraz 1:51,95 min na 800 m) o szczupłej (191/75) budowie ciała.

Różnorodne strategie biegu przedstawiono w tabeli 5 – wg Dubail i Sylvian (2021) „4H World”. Nawet ten sam płotkarz (Warholm) na różnych imprezach prezentuje różne strategie biegu.

Tabela 5

Stride pattern w wykonaniu najlepszych zawodników świata w latach 2017–2021

Rok/impreza	Zawodnik	1-2	2-3	3-4	4-5	5-6	6-7	7-8	8-9	9-10	Typ
2017/WG	Warholm Copello Clement	13 13 13	13 13 13	13 13 13	13 13 13	13 13 13	13 14 13	13 14 13	13 14 14	15 14 14	B C C
2018/EC	Warholm Copello Barr	13 13 13	13 13 13	13 13 13	13 13 13	13 13 13	13 13 13	13 14 14	13 14 14	15 14 15	B C D
2019/WC	Warholm Benjamin Samba McMaster	13 13 13 13	13 13 13 13	13 13 13 13	13 13 13 13	13 13 13 13	13 13 13 14	13 13 13 14	13 13 14 14	15 13 14 14	B A C C
2021/OG	Warholm Benjamin Dos Santos McMaster Samba	13 13 13 13 13	13 13 13 13 13	13 13 12 13 13	13 13 12 13 13	13 13 13 13 13	13 13 13 14 13	13 13 13 14 13	13 13 13 14 14	15 13 13 14 14	B A E C C
2022/WC	Dos Santos Benjamin Bassitt Happio Rosser	13 13 13 13 13	12 13 13 13 13	12 13 12 13 13	12 12 12 13 13	12 12 13 13 13	13 13 13 13 14	13 13 13 15 14	13 13 13 15 14	13 13 13 15 14	E E E B C
Warholm	(2020) (2020) (2020) (2019) (2020) (2020) (2021)	13 13 13 13 13 13 13	13 13 13 13 13 13 13	13 13 13 13 13 13 13	13 13 13 13 13 13 13	13 13 13 13 13 13 13	13 13 13 13 13 13 13	13 13 13 13 13 13 13	13 13 13 13 15 13 13	13 15 15 15 15 15 15	A B B B B B B

Typologia „rytmu” biegu: A 13, B 13–15, C  13–14, D 13–14–15, E 13–12–13

Analiza „rytmu kroków” dowodzi możliwości wykorzystania wszystkich wariantów – od biegu na „jedną nogę atakującą” z końcowym dodaniem dwóch kroków (13–15; Warholm, Happio), poprzez zmianę rytmu z przejściem na drugą kończynę atakującą (13–14; Clement, Copello, Samba) aż do rytmu „przyszłościowego” (13–12–13), dostosowanego do specyfiki konkurencji i realizacji przez wybitnych płotkarzy (Dos Santos).

Analiza empiryczna

Materiał

W analizie uwzględniono 72 indywidualne starty najlepszych płotkarzy uczestniczących  w finałowych biegach trzech najważniejszych zawodach lekkoatletycznych z lat 2013–2022.

Tabela 6

Grupy najlepszych płotkarzy z dwóch okresów

Grupa/Impreza	Grupa I (2013 – 2016) n=30	Grupa II (2017 – 2021) n=37
Igrzyska olimpijskie	Rio de Janeiro (2016)	Tokio (2021)
Mistrzostwa świata	Moskwa (2013) Pekin (2015)	Doha (2019) Eugene (2022)
Mistrzostwa Europy	Amsterdam (2016)	Berlin (2018)

Analiza statystyczna

Przeprowadzając analizę empiryczną postarano się odpowiedzieć na pytanie, czy ostatnie lata (2018–2022) zmieniły strategię biegu na 400 m przez płotki mężczyzn.

W analizie wykorzystano następujące parametry:

A. Zmienne podstawowe: wynik w biegu na 400 m (T400H), czas biegu wyłącznie między płotkami (T1–10H), rekord życiowy w biegu na 400 m (bez płotków) – T400(PB), Wskaźnik poziomu techniki (WPT = T400H–T400), wiek  uzyskanie wyniku (Age), wysokość ciała (BH), masa ciała (BW), BMI.

B. Podstawowe zmienne czasowe – czasy kolejnych 11. części biegu (od t_0-1 to t_10-F).

C. Sumy i różnice  zmiennych czasowych (w sumie 12 parametrów).

D. Parametry przestrzenne – liczba kroków w poszczególnych częściach biegu (16).

E. Parametry rytmowe – udział prawej i lewej kończyny (nogi) atakującej

W ocenie różnic międzygrupowych zastosowano analizę wariancji (ANOVA).

Wyniki

Tabela 7

Różnice wybranych parametrów podstawowych w grupach płotkarzy z lat 2013–2016 (grupa A; n = 30) oraz 2017-2021 (grupa B; n = 37)

Zmienna	Jednostki miary	Grupa	X	SD	Min-max	ANOVA t	ANOVA p
T400H	s	A B	48,75 48,11	0,75 0,87	47,69 – 50,14 45,94 – 49,46	10,19	0,001***
T1 – 10H	s	A B	37,43 36,91	0,64 0,69	36,40 – 38,52 35,20 – 38,08	10,03	0,002**
T400 (PP)	s	A B	46,24 45,73	0,88 0,85	44,43 – 47,78 44,31 – 47,21	5,73	0,020*
WPT*	s	A B	1,93 2,39	0,60 0,86	1,00 – 3,35 0,94 – 4,04	6,60	0,013**
Wiek	Lata	A B	25,24 24,93	3,77 3,75	20-36 19-34	0,11	0,738
Wzrost	cm	A B	188,27 187,90	6,25 4,02	175 – 198 180 – 196	0,08	0,780
Waga	kg	A B	77,64 77,03	5,58 4,80	68-87 67-86	0,23	0,635
BMI		A B	21,89 21,80	1,31 0,83	19,33 – 24,33 19,94 – 23,77	0,10	0,750

*-nie wszyscy płotkarze biegali dystans 400 m (bez płotków)

Różnica poziomu wyników w okresach do i po 2016 roku jest znaczna (p≤0,001). Świadczy to o ważnym przełomie w rozwoju wyników w biegu na 400 m przez płotki. Płotkarze z lat 2017–2021 wyraźnie biegają lepiej między płotkami (T1-10H) i są istotnie (p≤0,02) lepiej przygotowani na dystansie 400 m (bez płotków).

Przygotowanie motoryczne w obszarze wytrzymałości beztlenowej charakteryzuje płotkarzy na 400 m z ostatnich, rekordowych lat. Poziom sportowy na dystansie 400 m wydaje się podstawą współczesnego biegacza na 400 m przez płotki.

Wobec powyższego przygotowanie techniczne, oceniane WPT (wskaźnikiem poziomu techniki) jest gorsze niż u płotkarzy sprzed 2017 r. (p≤0,013).

Budowa ciała nie różnicuje obydwu grup. Wysokość i masa ciała obydwu grup jest podobna – modelowe dane to 188 cm i 77 kg.

Tabela 8

Czasy podstawowych jednostek płotkarskich

– Zmienna	Grupa A X	Grupa A SD	Grupa A Min – max	ANOVA t	ANOVA P
t0-1	6,01 5,96	0,09 0,16	5,74 – 6,17 5,70 – 6,24	3,56	0,063
t1-2	3,74 3,69	0,09 0,10	3,56 – 3,92 3,52 – 3,88	4,33	0,041*
t2-3	3,80 3,76	0,09 0,11	3,64 – 3,96 3,52 – 3,96	3,59	0,062
t3-4	3,88 3,81	0,12 0,10	3,68 – 4,12 3,60 – 4,00	7,26	0,009**
t4-5	3,97 3,93	0,10 0,08	3,83 – 4,16 3,68 – 4,08	2,78	0,101
t5-6	4,10 4,07	0,07 0,09	3,96 – 4,28 3,76 – 4,28	2,22	0,141
t6-7	4,25 4,24	0,10 0,09	4,08 – 4,48 4,07 – 4,44	0,45	0,505
t7-8	4,39 4,34	0,10 0,13	4,12 – 4,56 4,04 – 4,61	3,84	0,054
t8-9	4,57 4,50	0,12 0,13	4,32 – 4,92 4,16 – 4,80	5,16	0,026*
t9-10	4,70 4,57	0,14 0,15	4,48 – 5,04 4,32 – 4,97	14,71	0,000***
t40-F	5,31 5,24	0,21 0,19	4,92 – 5,84 4,96 – 5,79	1,73	0,193

Strategia czasowa biegu na 400 m przez płotki w podstawowej wersji dotyczy czasu pokonywanie kolejnych części biegu. Najlepsi płotkarze ostatnich lat pierwszą odległość między płotkami (h1-2) pokonywali tak, by zdecydowanie zaakcentować dystans między 3. (115 m) a 4. (150 m) – p≤0,009). Po okresie podobnej struktury biegu między czwartym a ósmym płotkiem (drugi wiraż) najlepsi płotkarze z lat 2017–2021 zdecydowanie szybciej biegają dystans na ostatniej prostej, z akcentem na ostatni odcinek miedzy płotkami (h9-10) – p≤0,000). A więc, decydujące znaczenie w postępie wyników na dystansie 400 m przez płotki ma druga część pierwszego wirażu i ostatnia, finiszowa prosta.

Tabela 9

Czasowe parametry dodawane w dwóch grupach płotkarzy

Zmienna	Grupa	Grupa A X	Grupa A SD	Grupa A Min – max	ANOVA t	ANOVA P
T0-5	A B	21,41 21,15	0,40 0,49	20,62 – 22,28 20,06 – 22,00	5,90	0,018*
T1-5	A B	15,40 15,19	0,34 0,40	14,84 – 16,12 14,36 – 15,84	5,68	0,020*
T6-10	A B	17,92 17,65	0,35 0,41	17,16 – 18,64 16,72 – 18,67	8,73	0,004**
T3-4	A B	11,43 11,26	0,26 0,29	11,00 – 12,00 10,68 – 11,76	6,24	0,015*
T4-7	A B	12,32 12,24	0,20 0,22	12,00 – 12,76 11,68 – 12,56	2,66	0,108
T7-10	A B	13,67 13,41	0,31 0,35	13,08 – 14,32 12,60 – 14,30	10,35	0,002**
T-I 200H	A B	23,17 22,90	0,42 0,51	22,35 – 24,08 21,74 – 23,75	5,86	0,018*
TII 200H	A B	25,57 25,22	0,42 0,56	24,47 – 26,75 24,10 – 26,83	7,48	0,008**
TII 200H – TI 200H	A B	2,40 2,32	0,54 0,63	1,25 – 3,60 1,38 – 4,21	0,31	0,574
T4-7 – T1-4	A B	0,90 0,98	0,18 0,22	0,40 – 1,24 0,63 – 1,60	0,31	0,574
T7-10 – T4-7	A B	1,35 1,17	0,29 0,27	0,76 – 1,96 0,68 – 1,83	6,66	0,012**
T 7-10 – T 1-4B	A B	2,24 2,16	0,31 0,41	1,64 – 2,82 1,64 – 3,43	1,08	0,301

Podział na większe części dystansu dowodzi wyjątkowego znaczenia drugiej części biegu między płotkami (T6-10), z akcentem na ostatnią 1/3 biegu międzypłotkowego (T7-10). W sumie o wzroście poziomu w biegu na 400 m przez plotki w latach 2017–2021 decyduje druga część biegu (T_II200H). 

Analizując różnice czasu biegu w pierwszej i drugiej jego części, nie stwierdzono istotnych statystycznie wyników; jedyna istotna informacja dotyczy najmniejszych różnic czasu biegu między ostatnią i środkową częścią biegu (T7–10–T4–7, p≤0,012).

Tabela 10

Parametry przestrzenne (liczba kroków) w dwóch grupach płotkarzy

Liczba kroków wykonywanych w kolejnych odległościach między płotkami różnicuje obydwie grupy w dwóch częściach biegu – h6-7 oraz h8-9. Utrzymanie minimalnej liczby kroków (najczęściej rytmu 13-krokowego) w drugiej części wirażu (n6-7) oraz na początku finiszowej prostej (n8-9) to najbardziej istotny element strategii biegu najlepszych płotkarzy świata lat 20. XXI wieku.  Generalnie, najlepsi płotkarze wykonują mniej kroków między płotkami, szczególnie w drugiej jego części (p=0,003).

Tabela 11

Parametry „rytmu” w dwóch grupach płotkarzy

Parametr	x	SD	Min-max	t	p
Udział kończyny L	5,37 5,43	3,56 3,90	0-10 0-10	0,00	0,952
Udział kończyny P	4,63 4,57	3,57 3,9	0-10 0-10	0,00	0,952
% kończyny L	53,78 54,00	35,69 39,3	0-100 0-100	0,00	0,981
% nieparzystej liczby kroków	30,33 73,71	16,90 15,84	0 -55,56 44,44-100,00	115,39	0,000***
Kroki parzyste	2,73 6,63	1,52 1,42	0-5 4-9	115,34	0,000***
Kroki nieparzyste	6,27 2,37	1,52 1,42	4-9 0-5	116,36	0,000***
Liczba zmian rytmu	1,43 1,23	0,73 0,62	1-4 0-3	1-40	0,241

Analiza nie wykazała zmian związanych z wyborem lewej lub prawej kończyny (nogi) atakującej. Zdecydowane zmiany nastąpiły w związku z wykorzystywaniem „rytmu” nieparzystego (głównie 13-krokowego) oraz biegu na 14 kroków (rytm parzysty). W grupie najlepszych płotkarzy dominuje bieg „jednonożny” – rytm 13-krokowy z dodatkiem 15. kroków w końcówce dystansu.

Wnioski

1. Najważniejszym elementem postępu wyników jest podniesienie poziomu przygotowania w zakresie wytrzymałości beztlenowej (= wyniki na 400 m bez płotków). Wstępna kariera sportowa na dystansie 110 m przez płotki jest obecnie drugorzędna.

2. Budowa ciała nie jest decydująca w osiąganiu wyników wysokiego poziomu; stanowi jedynie podstawę do wyboru przestrzennej struktury biegu.

3. Decydujące znaczenia mają dwa podstawowe odcinki: t2-3 (początek pierwszej prostej) oraz t9-10 – ostatni, finiszowy odcinek między płotkami (t9-10).

4. Podział na trzy części biegu dowodzi decydującego znaczenia biegu między 7. a 10. płotkiem. „Wyjście” z wirażu przedłużone o ostatni odcinek między płotkami (t8-9 + t9-10) wydaje się najważniejsze.

5. Przyjmując wartości procentowe czasu 11. odcinków biegu (100% = T400H) ponownie akcentowany jest odcinek t9-10.

6. Kluczem do sukcesu w grupie 2017–2021 jest minimalna liczba kroków wykonywanych między płotkami. Decydującym momentem jest odległość n6-7 a także odległość przedostatnia (n8-9).

7. Zmiany rytmu kroków (n6-7 oraz n8-9) w konsekwencji powodują obniżenie czasu biegu (t7-8 oraz t9-10). To prosta relacja – przyczyna-skutek.

8. Preferowanie lewej nogi atakującej nie ma potwierdzenia w postępie wyników. Zdecydowanie jednak preferowany jest „rytm jednonożny” (nieparzysty).

Wnioski aplikacyjne

1. Poszukiwania przyszłych mistrzów dystansu 400 m przez płotki to selekcja w zakresie zdolności anaerobowych (300–400 m bez płotków). Technika pokonywania płotków (=wyniki w biegu na 110 m przez płotki) spełnia rolę użytkową, nie podstawową.

2. Podstawą szkolenia płotkarzy wysokiego poziomu jest akcent na drugą część biegu, z akcentem na odcinek wyjścia z drugiego wirażu i pierwszej części finiszowej prostej.

3. Konsekwencją zmiany rytmu kroków jest często obniżenie prędkości biegu w następującej jednostki płotkarskiej. Właściwy wybór stride pattern (układu kroków) pozwala na minimalizowanie strat.

4. Wybór lewej nogi atakującej nie jest obecnie koniecznością.

---

Prof. dr hab, Janusz Iskra. Pracownik Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach i Politechniki Opolskiej. Były trener kadry narodowej Polski w biegu na 400 m przez płotki. Wyszkolił ponad 20 reprezentantów Polski, w tym trzech olimpijczyków, w tym Pawła Januszewskiego – mistrza Europy z 1998 roku. Jest autorem blisko 250 publikacji naukowych.